Testy diagnostyczne

Humor z zeszytów

Kontakt

Konspekt lekcji historii przeprowadzonej w klasie 2TA w dniu 9 czerwca 2014 roku

Temat główny lekcji: Okrągły Stół - przebieg obrad i postanowienia.

Zagadnienia szczegółowe lekcji:

1. PRL w drugiej połowie lat osiemdziesiątych.

2. Przebieg obrad Okrągłego Stołu.

3. Postanowienia i skutki Okrągłego Stołu.

4. Okrągły Stół - symbolem upadku komunizmu w Europie?

 

Dział programowy: Polska w latach 1945 - 2005.

Obszar nauczania: IV etap edukacyjny

Czas zajęć: 45 minut (1 godzina lekcyjna)

 

Treści zgodne z podstawą programową:

- w zakresie podstawowym: uczeń wyjaśnia oraz ocenia rolę Solidarności w przemianach politycznych i ustrojowych; opisuje najważniejsze postanowienia „Okrągłego Stołu”; charakteryzuje przemiany polityczne, społeczno-gospodarcze i kulturowe po 1989 r.

 

Cele lekcji:

- przedstawienie okoliczności podjęcia rozmów polskich władz komunistycznych z opozycją, reprezentowaną przez obóz "solidarnościowy" i polski Kościół;

- wyjaśnienie pojęcia „Okrągły Stół”;

- przedstawienie okoliczności zwołania obrad Okrągłego Stołu;

- przedstawienie uczestników i organizacji obrad Okrągłego Stołu;

- poznanie celów obu stron zasiadających do wspólnych rozmów w II 1989 r.;

- omówienie najważniejszych postanowień Okrągłego Stołu;

- uświadomienie znaczenia rozmów w 1989 r. między opozycją, a stroną rządową dla Polski;

- doskonalenie umiejętności pracy z tekstem oraz pracy w grupie.

 

Cele lekcji w ujęciu operacyjnym:

A) Kształcenia

W zakresie wiadomości po lekcji uczeń potrafi:

  przedstawić, jakie okoliczności doprowadziły do obrad Okrągłego Stołu;

– wymienić głównych uczestników obrad: Lecha Wałęsę, Bronisława Geremka, Wojciecha Jaruzelskiego, Czesława Kiszczaka, Mieczysława Rakowskiego i rolę, jaką w nich odegrali;

-  wymienić i omówić efekty rozmów Okrągłego Stołu;

-  podać główne ustalenia, którymi zakończyły się obrady;

– znać i wyjaśniać pojęcia: obrady Okrągłego Stołu, pluralizm, liberalizacja, demokratyzacja, indeksacja, wybory "kontraktowe", "sejm kontraktowy", III RP;  

-  wymienić argumenty za i przeciw w sporze o Okrągły Stół.

 

W zakresie umiejętności po lekcji uczeń potrafi:

- wykorzystywać wiedzę zaczerpniętą z różnych źródeł informacji historycznej,  porządkować ją i prezentować (teksty źródłowe, prezentacje multimedialne, materiały wizualne – reprodukcje, zdjęcia, ryciny);

-  analizować teksty źródłowe pod kątem postawionych przez nauczyciela pytań dokonując selekcji informacji;

-  samodzielnie korzystać z informacji;

-  czytać ze zrozumieniem;

-  łączyć posiadane informacje w ciąg logiczny;

-  argumentować i uzasadniać swoje stanowiska;

-  rozpoznawać czołowe postaci historyczne na zdjęciach;

-  prawidłowo stosować poznane pojęcia, wyrażenia i zwroty;

-  odróżniać opinie od informacji;

-  dokonać analizy tekstu źródłowego, związanego z omawianą problematyką.

 

B) Wychowania

- wskazuje mocne i słabe strony Okrągłego Stołu;

- wykazuje postawę poszanowania dla wartości demokracji i pluralizmu;

- wykazuje postawę poszanowania dla idei kompromisu politycznego, dialogu i pokojowego rozstrzygania sporów politycznych zamiast rewolucji i wojen.

 

 Metody pracy:

- praca z tekstem podręcznika pod kierunkiem nauczyciela;

- praca z materiałem wizualnym i prezentacją multimedialną;

- analiza tekstów źródłowych;

- rozmowa wprowadzająca;

- rozmowa nauczająca;

- praca w grupach;

- dyskusja pod kierunkiem nauczyciela.

 

Środki dydaktyczne:

- podręcznik - Historia. Zakres podstawowy. seria: Odkrywamy na nowo. Wyd. Operon, s.370-372.

- prezentacja multimedialna z płyty wyświetlana na rzutniku multimedialnym;

- ilustracje podręcznikowe i samodzielnie przygotowane przez nauczyciela;

- zdjęcia zawarte w książce Sergiusza Kowalskiego "Narodziny III Rzeczypospolitej" Warszawa 1996r.

- teksty źródłowe;

- karty pracy dla ucznia (z zestawem tekstów źródłowych do analizy na lekcji).

TOK LEKCJI

Część wprowadzająca: Po dokonaniu czynności wstępnych lekcji (powitanie klasy, sprawdzenie stanu obecności, przygotowanie pomocy dydaktycznych) nauczyciel przedstawia temat główny lekcji, zapisuje go na tablicy i krótko prezentuje treści i cele lekcji. Rozdaje uczniom kart pracy i prosi o zapisanie w zeszytach pierwszego zagadnienia lekcji: PRL w drugiej połowie lat osiemdziesiątych.

Część realizacyjna: Nauczyciel krótko w oparciu o tekst podręcznika (s.370) naświetla uczniom trudną sytuację polityczną i społeczno - gospodarczą w drugiej połowie lat osiemdziesiątych. Opisuje czynniki, które zmusiły niemal obóz rządzący do podjęcia rozmów z opozycją. Wskazuje na działania rządu Mieczysława Rakowskiego zmierzające do reformowania gospodarki i inicjatywę Czesława Kiszczaka na temat rozmów z opozycją. Odwołuje się na koniec do zdjęcia przedstawiającego wizytę w Polsce Michaiła Gorbaczowa w 1988 roku i wiedzy uczniów na jego temat z poprzednich lekcji. Zadaje pytania:

·         Kim był Michaił Gorbaczow?

·         Jaki pełnił urząd i w jakich latach?

·       Dlaczego jego rządy uważa sie za przełomowe dla upadku komunizmu w Europie Środkowo - Wschodniej? Jak nazywały się jego reformy i na czym polegały?

·   Czy - Waszym zdaniem - reformy w Polsce w 1989 roku byłyby możliwe bez aprobaty Gorbaczowa? Uzasadnijcie swoje zdanie.

Uczniowie notują w zeszycie najważniejsze informacje i wnioski.

W kolejnej części lekcji uczniowie zapisują drugi punkt lekcji: Przebieg obrad Okrągłego Stołu.  W tej części lekcji oglądają 10 - minutową prezentację multimedialną " Okrągły Stół" przygotowaną wcześniej przez grupę trzech uczennic i sprawdzoną przez nauczyciela. W toku oglądania zapisują uczestników obrad, główne cele i zasady przebiegu obrad. Po zakończeniu  prezentacji oglądają również samodzielne zdjęcia, prezentujące obrady Okrągłego Stołu i ich uczestników, przygotowane przez nauczyciela. Nauczyciel poleca wymienić nazwiska głównych uczestników obrad po stronie obozu rządzącego i solidarnościowego, miejsce obrad Okrągłego Stołu i główne zasady przebiegu tych obrad. Uczniowie wyjaśniają pojęcia: pluralizm, liberalizacja, demokratyzacja, indeksacja oraz zapisują ich znaczenie do zeszytu.  Nauczyciel wskazując na zdjęcie (poniżej) pyta uczniów, czy kształt stołu (mebla), przy którym prowadzone były obrady, ma według nich jakieś znaczenie symboliczne. Uczniowie odpowiadają na pytanie odwołując się do własnej wiedzy pozażródłowej.

Następnie uczniowie zapisują kolejny punkt lekcji: Postanowienia i skutki Okrągłego Stołu.

Nauczyciel poleca uczniom na podstawie prezentacji i tekstu podręcznika (s. 372) wypunktować i przedstawić głośno na forum klasy najważniejsze postanowienia i decyzje Okrągłego Stołu.  Chętni uczniowie prezentują kolejne decyzje, wyjaśniając przy tym pojęcia: sejm kontraktowy, wybory kontraktowe, a pozostali uczniowie zapisują je na karcie pracy.Następnie zapoznają się z tekstem źródłowym (materiał pomocniczy nr 1- Stefan Bratkowski: Czym był Okrągły Stół 1989 roku, w: "Studio opinii") odczytanym głośno przez nauczyciela i odpowiadają na pytania nauczyciela:

·         Jakie historyczne skutki przyniósł - w opinii autora - Okrągły Stół?

·         Czy podzielacie tę opinię? Uzasadnijcie swoje zdanie.

·         Czy bez Okrągłego stołu dokonałaby się Jesień Narodów w Europie?

 

Materiał pomocniczy nr 1

"[Okrągły Stół] nie był rewolucją. Zapoczątkował rewolucję - i to pokojową, zapoczątkował pokojowe przejście do wolności i demokracji. W skali światowej - zapoczątkował rozpad komunizmu, ustroju, który zdawał się ustrojem nie do obalenia. I to , nie chwalęcy się (tak ma być , w staropolszczyźnie), myśmy zdziałali, my, Polacy - Solidarność, polski papież i reszta narodu, z klasą właścicieli Polski Ludowej włącznie, która to klasa pokojowo oddała władze[...]"  (Stefan Bratkowski: Czym był Okrągły Stół 1989 roku, w: "Studio opinii")

Ostatni punkt lekcji: Okrągły Stół - symbolem upadku komunizmu w Europie? zrealizowany zostanie poprzez analizę tekstów źródłowych i dyskusję w klasie pod kierunkiem nauczyciela. Uczniowie otrzymują zestaw kilku krótkich tekstów źródłowych oceniających rezultaty obrad Okrągłego Stołu (materiały pomocnicze nr 2, 3 i 4), a ich zadaniem jest samodzielne zapoznanie się z treścią źródeł i uzasadnienie, że Okrągły Stół zasługuje na miano symbolu upadku komunizmu w Europie Środkowo- Wschodniej. Uczniowie zapoznawszy się z tekstami i w oparciu o poznany na lekcji materiał,  proponują argumenty potwierdzające tezę, że Okrągły Stół jest symbolem upadku komunizmu, zapisując je na tablicy.

 

Materiał pomocniczy nr 2

"Polski Okrągły Stół był pierwszym akapitem w nowym rozdziale historii Europy. My Niemcy musimy być wdzięczni Polakom za odwagę. Ale to, że ruch, który wtedy zrodził się w Polsce, będzie w stanie obalić cały system i że polski Okrągły Stół stanie się epicentrum swoistego trzęsienia ziemi, które poruszy cały świat - to wszystko przerastało moje i nasze ówczesne wyobrażenia." (szef niemieckiej dyplomacji - Frank Walter Steinmeier, na konferencji poświęconej 20 rocznicy Okrągłych Stołów w Polsce i w byłej NRD, relacja Deutsche Welle)

 

 Materiał pomocniczy nr 3

"6 lutego 1989 roku rozpoczęły się w Warszawie obrady Okrągłego Stołu z udziałem reprezentantów opozycji solidarnościowej, strony rządowej oraz przedstawicieli Kościoła w roli obserwatorów. Rozmowy zakończyły się podpisaniem porozumienia 5 kwietnia 1989 roku. Zawarty kompromis doprowadził do legalizacji NSZZ Solidarność i częściowo demokratycznych wyborów, które odbyły się 4 czerwca 1989 roku. Wybory zakończyły się zwycięstwem Solidarności. Następstwem tych wydarzeń było powołanie we wrześniu 1989 roku rządu, na którego czele stanął Tadeusz Mazowiecki. Dzisiaj, w 25. rocznicę obrad Okrągłego Stołu, a tym samym rozpoczęcia pokojowych przemian w naszym kraju, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie dla uczestników obrad Okrągłego Stołu, którzy wytyczyli drogę ku wolnej i demokratycznej Polsce".(Uchwała Sejmu RP z dnia 14 marca 2014 roku w sprawie uczczenia 25 rocznicy obrad Okrągłego Stołu)

Materiał pomocniczy nr 4

"(...) Jesień narodów rozpoczęła się w Polsce, i to my byliśmy pierwsi. Sekwencja trzech wydarzeń: Okrągły Stół; wyborcze zwycięstwo „Solidarności” 4 czerwca 1989 r. i utworzenie mojego rządu, z pierwszym niekomunistycznym premierem w istniejącym jeszcze wówczas bloku radzieckim, dało początek efektowi domina i przyniosło wolność narodom Europy Środkowo-Wschodniej. Oczywiście zaistniały ku temu odpowiednie warunki. Pierestrojka Gorbaczowa w Związku Radzieckim i głęboki kryzys gospodarczy państwa, kryzys moralny władzy w schyłkowej fazie PRL. Ale jak wyglądałby koniec komunizmu bez Okrągłego Stołu? Nie wiemy.(...)"

 

Część podsumowująca: Po krótkiej rekapitulacji materiału przez uczniów, według pytań zadawanych przez nauczyciela,  prowadzący podaje uczniom tematy pracy domowej.

Zadanie domowe:

Metodą analizy SWOT proszę określić mocne i słabe strony postanowień Okrągłego Stołu oraz szanse i zagrożenia dla Polski jakie z nich płynęły (patrz materiał pomocniczy nr 5).

 

MATERIAŁ POMOCNICZY NR 5 : (PRACA DOMOWA)

MOCNE STRONY OBRAD OKRĄGŁEGO STOŁU

SZANSE DLA POLSKI PO OKRĄGŁYM STOLE

 

 

 

 

 

 

 

 

SŁABE STRONY OBRAD OKRĄGŁEGO STOŁU

ZAGROŻENIA DLA POLSKI PO OKRĄGŁYM STOLE