XVI. KRYTERIA OCENIANIA Z ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH
Z HISTORII.
1. StopieÅ„ celujÄ…cy (6) otrzymuje uczeÅ„, który:
- Posiada wiedzę i umiejętności wykraczające wyraźnie poza podstawy programowe i program nauczania historii w danej klasie;
- Jego zasób wiedzy i umiejÄ™tnoÅ›ci Å›wiadczy o wyraźnych i sprecyzowanych uzdolnieniach humanistycznych;
- Samodzielnie, twórczo i systematycznie pracuje nad pogÅ‚Ä™bianiem wiedzy historycznej i rozwijaniem wÅ‚asnych uzdolnieÅ„ i zainteresowaÅ„ - poprzez lekturÄ™ pozycji popularnonaukowych, zdobywa dalszÄ… wiedzÄ™;
- Czynnie uczestniczy w lekcjach, biegle posÅ‚uguje siÄ™ zdobytymi wiadomoÅ›ciami i prezentuje dociekliwość podczas rozwiÄ…zywania problemów historycznych, formuÅ‚ujÄ…c wÅ‚asne sÄ…dy i opinie na podstawie znacznej wiedzy faktograficznej, a także w oparciu o odpowiednie teksty źródÅ‚owe i literaturÄ™ przedmiotu dla uzasadnienia swej wypowiedzi;
- Dokonuje peÅ‚nej oceny i analizy porównawczej zjawisk, procesów i faktów historycznych w oparciu o szeroki zasób informacji zdobytych ze źródeÅ‚ pozapodrÄ™cznikowych;
- Dostrzega zależnoÅ›ci pomiÄ™dzy różnymi dziedzinami życia spoÅ‚eczno –politycznego, gospodarczego i kulturalnego na przestrzeni wieków i potrafi je uzasadnić;
- Wskazuje wspóÅ‚czesne konsekwencje polityczne i spoÅ‚eczno- gospodarcze procesów i faktów historycznych z przeszÅ‚oÅ›ci;
- Biegle rozwiązuje podane do przemyślenia problemy teoretyczne i praktyczne. Proponuje własne, niekonwencjonalne i nietypowe rozwiązania;
- WspóÅ‚pracuje z nauczycielem w przygotowywaniu zajęć opartych na twórczym rozwiÄ…zywaniu problemów;
- Starannie wykonuje dodatkowe zadania – referaty, biogramy, odczyty, artykuÅ‚y - w których przedstawia wÅ‚asne opinie podparte analizÄ… faktów na podstawie tekstów źródÅ‚owych i literatury przedmiotu;
- UmiejÄ™tnie wykorzystuje wiedzÄ™ z innych przedmiotów – wiedzy o spoÅ‚eczeÅ„stwie, wiedzy o kulturze, geografii czy jÄ™zyka polskiego;
- Wzorowo prowadzi zeszyt przedmiotowy.
- Uczestniczy w olimpiadach oraz szkolnych czy pozaszkolnych konkursach przedmiotowych i osiÄ…ga w nich sukcesy.
2. StopieÅ„ bardzo dobry (5) otrzymuje uczeÅ„, który:
- Uczeń w pełni przyswoił sobie zakres wiadomości i umiejętności przedmiotowych objętych podstawą programową i określonych programem nauczania historii w danej klasie;
- Sprawnie i właściwie posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami, w tym posługuje się prawidłowo odpowiednim słownictwem i terminologią historyczną - używa pojęć we właściwym znaczeniu;
- Samodzielnie podaje odpowiedzi, ocenia fakty, procesy i zjawiska rzeczywistoÅ›ci spoÅ‚eczno – politycznej i gospodarczej; samodzielnie i poprawnie interpretuje dane statystyczne, wykresy i mapy;
- Samodzielnie wyciąga wnioski, formułuje i rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne objęte programem nauczania;
- Potrafi zastosować posiadanÄ… wiedzÄ™ do rozwiÄ…zywania zadaÅ„ i problemów w nowych sytuacjach;
- Samodzielnie analizuje teksty źródÅ‚owe dokonujÄ…c prawidÅ‚owej interpretacji wydarzeÅ„, zjawisk i procesów historycznych i oceniajÄ…c ich wiarygodność i przydatność;
- Potrafi integrować wiedzÄ™ z różnych źródeÅ‚ informacji historycznej w czasie swoich wypowiedzi ustnych i pisemnych;
- Potrafi korelować swÄ… wiedzÄ™ historycznÄ… z wiedzÄ… z pokrewnych przedmiotów (jÄ™zyk polski, wiedza o kulturze, wiedza o spoÅ‚eczeÅ„stwie, geografia);
- Ma bardzo dobrÄ… orientacjÄ™ we wspóÅ‚czesnej rzeczywistoÅ›ci politycznej i spoÅ‚eczno - gospodarczej Polski i Å›wiata;
- Wykazuje pełną i rzetelną znajomość poznanej faktografii;
- Jego wypowiedzi ustne i pisemne sÄ… bogate w treÅ›ci, fakty, opinie i oceny, bez bÅ‚Ä™dów jÄ™zykowych i ortograficznych i integrujÄ… wiedzÄ™ uzyskanÄ… z różnych źródeÅ‚ informacji historycznej;
- Podejmuje próby twórczego rozwijania wÅ‚asnych uzdolnieÅ„;
- Prezentuje na forum klasy wÅ‚asne sÄ…dy i opinie uzasadniajÄ…c je za pomocÄ… trafnych argumentów w toku dyskusji;
- Jest bardzo aktywny na lekcjach, organizuje pracÄ™ w grupie;
- Starannie wykonuje zadania domowe i dodatkowe zadania wykraczające poza podstawowe wymagania programowe (Np. gromadzi materiał regionalny, opracowuje referaty, biogramy, przygotowuje gazetki ścienne);
- Posiada wzorowo prowadzony zeszyt przedmiotowy.
3. StopieÅ„ dobry (4) otrzymuje uczeÅ„, który:
- Nie opanował w pełni wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania historii w danej klasie, ale opanował je w stopniu przekraczającym wymagania zawarte w podstawie programowej;
- Przedstawia zdecydowanÄ… wiÄ™kszość wymaganej faktografii, bez poważniejszych bÅ‚Ä™dów. Poprawnie stosuje wiÄ™kszość pojęć i terminologii przedmiotowej wymaganej przy danych tematach, pomijajÄ…c jedynie jednostkowe pojÄ™cia;
- Ma wprawdzie niewielkie braki w zakresie wiedzy, ale udziela prawidłowych odpowiedzi naprowadzających na właściwy tok myślenia i poprawnie rozwiązuje zadania o pewnym stopniu trudności i wymagające opanowania umiejętności przewidzianych programem;
- PrawidÅ‚owo rozumuje, dostrzega podobieÅ„stwa i różnice pomiÄ™dzy procesami, zjawiskami i faktami historycznymi;
- W czasie odpowiedzi ustnych i pisemnych przedstawia materiaÅ‚ rzeczowy uporzÄ…dkowany pod wzglÄ™dem tematycznym, zachowujÄ…c niemal caÅ‚kowicie hierarchiÄ™ ważnoÅ›ci danych faktów, zjawisk i procesów oraz porzÄ…dek chronologiczny;
- WyodrÄ™bnia najważniejsze zagadnienia w obrÄ™bie poszczególnych tematów i czyni to niemal bezbÅ‚Ä™dnie;
- Potrafi samodzielnie i precyzyjnie określić ramy czasowo - przestrzenne danego zagadnienia czy zjawiska, lokalizując je w czasie i przestrzeni historycznej;
- Dostrzega i opisuje poprawnie zależnoÅ›ci i zwiÄ…zki przyczynowo – skutkowe miÄ™dzy różnymi faktami, zjawiskami i procesami historycznymi, również pomiÄ™dzy zjawiskami z zakresu historii powszechnej i historii Polski, rozumie zwiÄ…zki przyczynowo – skutkowe wystÄ™pujÄ…ce w życiu spoÅ‚ecznym, gospodarczym i politycznym;
- FormuÅ‚uje, z nielicznym bÅ‚Ä™dami, prawidÅ‚owe wnioski czÄ…stkowe i ogólne;
- Jego ocena wydarzeÅ„, zjawisk i procesów historycznych nie budzi wiÄ™kszych zastrzeżeÅ„, ale częściowo jest stereotypowa i emocjonalna;
- Podejmowana przez ucznia i wykonywana samodzielnie analiza tekstów źródÅ‚owych zawiera jedynie nieliczne jednostkowe bÅ‚Ä™dy rzeczowe, jest w wiÄ™kszoÅ›ci kompletna, uporzÄ…dkowana tematycznie i chronologicznie;
- Czytanie różnego rodzaju tekstów źródÅ‚owych ze zrozumieniem, pod kÄ…tem sformuÅ‚owanych do tekstu pytaÅ„, nie stwarza uczniowi wiÄ™kszego problemu - dokonuje wÅ‚aÅ›ciwej selekcji informacji;
- Typowe zadania teoretyczne i praktyczne rozwiązuje całkowicie samodzielnie;
- Nabyte umiejętności przedmiotowe potrafi stosować w typowych sytuacjach problemowych.
- WiedzÄ™ czerpie nie tylko z podrÄ™cznika, ale także z innych źródeÅ‚ informacji (literatura popularnonaukowa, Internet, prasa codzienna i inne);
- Jego prace pisemne domowe sÄ… zawsze zwiÄ…zane z tematem, zawierajÄ… wÅ‚asne przemyÅ›lenia i wnioski i nie posiadajÄ… bÅ‚Ä™dów merytorycznych;
- UczeÅ„ jest aktywny w klasie, chÄ™tnie zabiera gÅ‚os w dyskusji, zgodnie wspóÅ‚pracuje w grupie;
- Ma starannie i systematycznie prowadzony zeszyt przedmiotowy;
- Posiada wysokÄ… frekwencjÄ™ na lekcjach – systematycznie uczÄ™szcza na zajÄ™cia z historii.
4. StopieÅ„ dostateczny (3) otrzymuje uczeÅ„, który:
- Uczeń opanował wiadomości podstawowe ujęte w planie nauczania w danej klasie na poziomie nieprzekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej;
- Dysponuje niepełną, wyrywkową i fragmentaryczną wiedzą określoną programem nauczania, ale nie uniemożliwia mu to dalszej edukacji przedmiotowej w klasie programowo wyższej;
- OpanowaÅ‚ najważniejsze wiadomoÅ›ci i umiejÄ™tnoÅ›ci, ale zapamiÄ™tywanie treÅ›ci dominuje u niego nad ich rozumieniem; w obrÄ™bie poszczególnych tematów sygnalizuje okoÅ‚o poÅ‚owy wymaganych zagadnieÅ„;
- Posługuje się poprawnie terminologią historyczną i faktografią mieszczącą się w podstawie programowej określonej ustawą;
- W czasie wypowiedzi ustnych i pisemnych przedstawia materiaÅ‚ rzeczowy w wiÄ™kszoÅ›ci uporzÄ…dkowany pod wzglÄ™dem tematycznym, zachowujÄ…c hierarchiÄ™ ważnoÅ›ci rozpatrywanych faktów i zjawisk oraz porzÄ…dek chronologiczny;
- Przedstawia, w czasie prezentacji swej wiedzy, okoÅ‚o poÅ‚owy wymaganej przy temacie faktografii, nie popeÅ‚niajÄ…c przy tym znacznej iloÅ›ci bÅ‚Ä™dów;
- Trafnie okreÅ›la ramy czasowo – przestrzenne tematów lokalizujÄ…c fakty i zjawiska w czasie i przestrzeni historycznej;
- Potrafi okreÅ›lić kolejność chronologicznÄ… gÅ‚ównych wydarzeÅ„;
- Nanosi daty i wydarzenia na oÅ› czasu przy pomocy nauczyciela;
- Ma dosyć dobrą orientację w mapie historycznej, ale samodzielnie lokuje na mapie jedynie miejsca ważnych wydarzeń;
- W ograniczonym stopniu prezentuje relacje i związki między faktami, zjawiskami i procesami historycznymi;
- Dostrzega, w wÄ…skim zakresie, zależnoÅ›ci i zwiÄ…zki przyczynowo - skutkowe pomiÄ™dzy zjawiskami z historii powszechnej i historii Polski; nie Å‚Ä…czy wydarzeÅ„ historycznych w logiczne ciÄ…gi przyczynowo – skutkowe;
- Formułuje samodzielnie mało uporządkowane wnioski, chociaż w większości poprawne, ale często bez odpowiedniego uzasadnienia;
- Analiza tekstów źródÅ‚owych jest u niego peÅ‚na, uporzÄ…dkowana tematycznie i chronologicznie, wykonywana samodzielnie i zawiera jedynie nieliczne bÅ‚Ä™dy rzeczowe;
- Wykazuje znajomość najczęściej wystÄ™pujÄ…cych i wykorzystywanych na lekcjach źródeÅ‚ – umie je rozróżnić pod wzglÄ™dem formy i treÅ›ci oraz wykorzystać jako źródÅ‚o informacji historycznej z instrukcjÄ… i pod kierunkiem nauczyciela;
- Umiejętności przedmiotowe stosuje w sytuacjach typowych; nazywa problemy o średnim stopniu trudności i stawia do nich pytania.
- Jego wypowiedzi ustne i pisemne rzadko są chaotyczne i zawierają nieliczne błędy językowe;
- Prace domowe często są staranne i przemyślane i w przeważającej mierze pozostają w związku z tematem zadania;
- W zeszycie przedmiotowym nie ma rażących braków, prowadzi go systematycznie;
- Jest raczej sporadycznie aktywny na zajÄ™ciach, nie angażuje siÄ™ szczególnie w proces dydaktyczny na lekcjach, sporadycznie wypowiada siÄ™ na forum klasy z wÅ‚asnej inicjatywy, chyba, że jest systematycznie do tego zachÄ™cany przez nauczyciela;
- Ma przeciętną frekwencję na lekcjach, ale zawsze usprawiedliwioną.
5. StopieÅ„ dopuszczajÄ…cy (2) otrzymuje uczeÅ„, który:
- Uczeń ma spore i poważne braki w wiedzy i umiejętnościach przedmiotowych objętych programem i z tego powodu nie jest w stanie samodzielnie rozwiązywać nawet prostych zadań o niewielkim stopniu trudności oraz nie jest w stanie samodzielnie pracować i aktywnie uczestniczyć w zajęciach;
- Spore braki wiedzy w zakresie podstawy programowej nie uniemożliwiają mu jednak dalszej edukacji przedmiotowej w klasie programowo wyższej i nie przekraczają możliwości uzyskania podstawowej wiedzy w ciągu dalszej nauki w szkole;
- Prezentowany przez ucznia zasób wiedzy jest dosyć chaotyczny, maÅ‚o uporzÄ…dkowany i rzadko uwzglÄ™dniajÄ…cy hierarchiÄ™ ważnoÅ›ci zjawisk i procesów;
- W obrÄ™bie poszczególnych tematów sygnalizuje znajomość jedynie nielicznych zagadnieÅ„;
- Przedstawia, w czasie prezentacji ustnej lub pisemnej, mniej niż poÅ‚owÄ™ wymaganej przy danym temacie wiedzy, popeÅ‚niajÄ…c przy tym znacznÄ… ilość bÅ‚Ä™dów;
- Częściowo trafnie okreÅ›la ramy czasowo – przestrzenne tematów lokalizujÄ…c fakty i zjawiska w czasie i przestrzeni historycznej;
- Potrafi okreÅ›lić kolejność chronologicznÄ… gÅ‚ównych wydarzeÅ„ oraz nanosi daty i wydarzenia na oÅ› czasu przy wydatnej pomocy nauczyciela;
- Lokuje na mapie tylko miejsca ważnych, przełomowych wydarzeń;
- W znikomy sposób wyjaÅ›nia zwiÄ…zki i relacje miÄ™dzy faktami, zjawiskami i procesami historycznymi;
- Formułuje bardzo ograniczone wnioski, w dodatku z błędami i bez odpowiedniego uzasadnienia;
- Zna przyczyny i skutki jedynie wybranych wydarzeÅ„, najczęściej tych, które miaÅ‚y przeÅ‚omowe znaczenie dla dziejów ludzkoÅ›ci;
- Wypowiedź ucznia jest nieuporządkowana, niepełna i w ponad połowie błędna, a wypowiedzi pisemne zawierają liczne błędy językowe i ortograficzne;
- Podejmowana przez ucznia na lekcjach analiza tekstów źródÅ‚owych jest najczęściej niepeÅ‚na, bÅ‚Ä™dna i maÅ‚o uporzÄ…dkowana;
- Dodatkowo uczeń posiada duże braki w zeszycie przedmiotowym, tak w notatkach z lekcji, jak i braki prac domowych. Prace domowe ucznia są często niestaranne i nieprzemyślane;
- Uczeń sporadycznie wypowiada się na forum klasy z własnej inicjatywy;
- Jedynie przy aktywnej i częstej pomocy nauczyciela rozwiązuje problemy typowe o niewielkim stopniu trudności;
- Jego frekwencja na lekcjach jest wprawdzie niska, ale w przeważającej mierze usprawiedliwiona.
6. StopieÅ„ niedostateczny (1) otrzymuje uczeÅ„, który:
- Nie opanował wiedzy i umiejętności w stopniu koniecznym, pozwalającym na kontynuację nauki na wyższym szczeblu kształcenia i nie jest w stanie kontynuować nauki w klasie programowo wyższej;
- Luki w jego wiadomoÅ›ciach sÄ… trudne do uzupeÅ‚nienia - nie opanowaÅ‚ koniecznej, prostej terminologii, nie opanowaÅ‚ najważniejszych dat, pojęć, wydarzeÅ„, nazwisk i innych podstawowych faktów. Myli elementarne fakty i zjawiska;
- Posługuje się bardzo nielicznymi, najbardziej podstawowymi terminami historycznymi, często błędnie;
- Nie rozumie podstawowych wiadomości, ujętych w programie nauczania, myli je i zniekształca;
- Nie jest w stanie nawet przy wydatnej pomocy nauczyciela rozwiązać problemu o elementarnym stopniu trudności czy wykonać prostych poleceń wymagających zastosowania podstawowych umiejętności przedmiotowych;
- Nie potrafi poprawnie lokalizować w czasie (na osi czasu) i przestrzeni historycznej (na mapie Å›ciennej lub w atlasie) najważniejszych wydarzeÅ„ i procesów historycznych;
- Ma poważne trudnoÅ›ci w samodzielnym posÅ‚ugiwaniu siÄ™ podstawowymi źródÅ‚ami informacji historycznej;
- Nie zna podstawowych przyczyn ani skutków wydarzeÅ„ omawianych zjawisk, w wiÄ™kszoÅ›ci bÅ‚Ä™dnie prezentuje zwiÄ…zki i zależnoÅ›ci pomiÄ™dzy opisywanymi faktami i zjawiskami.
- Jest Å›wiadomy istnienia zwiÄ…zków teraźniejszoÅ›ci z przeszÅ‚oÅ›ciÄ…, ale nie potrafi ich sensownie wytÅ‚umaczyć;
- W trakcie wypowiedzi ustnej lub pisemnej przedstawia jedynie nieliczne fakty dotyczące tematu, w tym wiele z błędami i bez zachowania porządku chronologicznego i hierarchii ważności;
- W niewielkim stopniu i z bÅ‚Ä™dami okreÅ›la ramy czasowo-przestrzenne poszczególnych tematów.
- Formułuje nieliczne i niepoprawne wnioski;
- DokonujÄ…c oceny opisywanych wydarzeÅ„ i zjawisk posÅ‚uguje siÄ™ tylko stereotypami i ogólnikami;
- PoważnÄ… trudność sprawia mu analiza tekstu źródÅ‚owego i udzielenie odpowiedzi na postawione do tekstu pytania;
- Jego wypowiedzi ustne i pisemne sÄ… nieudolne i nie speÅ‚niajÄ… wymogów kompozycyjnych i jÄ™zykowych;
- Zeszyt przedmiotowy prowadzi bardzo niesystematycznie, posiada duże luki w materiale lekcyjnym i zadaniach domowych;
- Na lekcjach jest bierny i nie angażuje się w proces nauczania;
- W ciągu roku szkolnego wykazuje niską frekwencję i posiada dużo nieusprawiedliwionych godzin;
- Pomimo dziaÅ‚aÅ„ wspomagajÄ…cych ze strony nauczyciela nie speÅ‚nia kryteriów oceny dopuszczajÄ…cej.