GŁÓWNE ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE NA ŚWIECIE

Organizacja

Rok

Cele

Kraje

UE – Unia Europejska

1993

Międzynarodowe ugrupowanie integracyjne, powstałe na mocy traktatu z Maastricht podpisanego 11 XII 1993 r., którego podstawą są suwerenne, europejski państwa narodowe, tworzące związek gospodarczo – polityczny. Powstanie UE było efektem wieloletniego, rozpoczętego po II wojnie świat., procesu integracji europejskiej obejmującego początkowo kraje Europy Zachodniej, a od lat 90. XX w. także inne państwa Europy

Holandia, Belgia, Luksemburg, Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Irlandia, Dania, Grecja, Hiszpania , Portugalia, Szwecja, Finlandia, Austria, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Litwa, Łotwa, Estonia, Cypr, Malta, Bułgaria, Rumunia.

ONZ – Organizacja Narodów Zjednoczonych

1945

Uniwersalna organizacja międzynarodowa, z siedzibą w Nowym Jorku, powstała 24 października 1945 r. w wyniku podpisania Karty Narodów Zjednoczonych. ONZ jest następczynią Ligi Narodów. ONZ stawia sobie za cel zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój współpracy między narodami oraz popieranie przestrzegania praw człowieka.

Obecnie członkami ONZ są 192 państwa. Do ONZ nie należą: Watykan (status obserwatora), Palestyna (status obserwatora), Tajwan, Somaliland i Sahara Zachodnia.

CEFTA -    Środkowoeuropejskie   

Stowarzyszenie Wolnego Handlu

1992

Środkowoeuropejska umowa o wolnym handlu) to porozumienie handlowe między krajami Europy Środkowej.

Polska, Węgry, Czechy, Słowacja, Słowenia, Rumunia, Bułgaria, Chorwacja, Macedonia, Bośnia i Hercegowina, Mołdawia, Serbia, Czarnogóra, Albania, Kosowo.

NAFTA - Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu

1994

Umowa zawarta pomiędzy USA, Kanadą i Meksykiem, tworząca pomiędzy tymi państwami strefę wolnego handlu. Celami organizacji są: osiągnięcie dobrobytu i rozwój krajów członkowskich; dogodny klimat do inwestycji prywatnych; stworzenie warunków politycznych służących rozwojowi wzrostu gospodarczego.

USA, Kanada, Meksyk.

INTERPOL - międzynarodowa organizacja policyjna

1923

Współpraca policji różnych państw w zwalczaniu międzynarodowej przestępczości, terroryzmu, handlu narkotykami.

Członkami INTERPOLU są 184 państwa,  w tym Polska.

OBWE – Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

1994

Rozwiązywanie sporów międzynarodowych na drodze dyplomatycznej. Ochrona praw człowieka, zapobieganie konfliktom, dążenie do pokojowego rozstrzygania wszelkich konfliktów międzynarodowych, budowa wzajemnego zaufania i rozwijanie współpracy gospodarczej.

USA, Kanada, wszystkie kraje Europy, Rosja, Kazachstan, Turkmenistan, Uzbekistan, Kirgistan, Tadżykistan, Gruzja, Armenia, Azerbejdżan.

IBRD – Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju

1946

Chęć odbudowy zniszczonych II wojną światową Europy i Japonii. Istotnym celem statutowym było również wsparcie dla rozwijających się krajów Azji, Ameryki Łacińskiej i Afryki.

Członkami IBRD są 184 państwa, w tym Polska (do 1950 i od 1986).

OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju

1961

Celem OECD jest wspieranie państw członkowskich w osiągnięciu jak najwyższego poziomu wzrostu gospodarczego i stopy życiowej obywateli. OECD zajmuje się też pomocą dla najbiedniejszych państw. Siedzibą OECD jest Paryż.

Australia, Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Japonia, Kanada, Korea Płd., Luksemburg, Meksyk, Niemcy, Norwegia, Nowa Zelandia, Polska, Portugalia, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, USA, Węgry, Włochy, Wielka Brytania.

IMF - Międzynarodowy Fundusz Walutowy

1944

Dostarcza pomocy finansowej zadłużonym krajom członkowskim, które w zamian są zobowiązane do dokonywania reform ekonomicznych i innych działań stabilizujących.

Zrzesza 184 kraje, w tym Polskę. Nie należą do niego: Andora, Korea Pn., Kuba, Lichtenstein, Monako, Nauru i Tuvalu.

OPEC - Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową

1960

Celem organizacji jest kontrolowanie światowego wydobycia ropy, poziomu cen i opłat eksploatacyjnych. Utworzona została w 1960 r. w Bagdadzie. Siedziba organizacji jest Wiedeń.

Algieria, Arabia Saudyjska, Indonezja, Irak, Iran, Katar, Kuwejt, Libia, Nigeria, Wenezuela, Zjednoczone Emiraty Arabskie.

Rada Europy

1949

Międzyrządowa organizacja skupiająca prawie wszystkie państwa Europy, zajmująca się przede wszystkim ochroną praw człowieka, ochroną demokracji i współpracą państw członkowskich w dziedzinie kultury.

Organizacja liczy 46 członków i zrzesza niemalże wszystkie kraje Europy, oprócz Białorusi. Polska przystąpiła do niej w 1991 r.

EFTA - Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu

1960

Międzynarodowa organizacja mająca na celu utworzenie strefy wolnego handlu między państwami członkowskimi. Siedziba Sekretariatu EFTA mieści się w szwajcarskiej Genewie.

Pierwotnymi członkami EFTA były: Austria, Dania, Norwegia, Portugalia, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania. Z czasem większość członków wystąpiła, wybierając członkostwo w konkurencyjnej EWG. Obecnie członkowie EFTA to: Islandia, Lichtenstein, Norwegia, Szwajcaria.

UNICEF - Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom

1946

Głównym celem UNICEF jest pomoc dzieciom w zakresie wyżywienia, ochrony zdrowia, praca na rzecz ich dobra oraz rozwijanie oświaty. Zakres działania organizacji jest globalny. Siedzibą organizacji jest Nowy Jork.

Kraje ONZ, oprócz Watykanu.

FAO - Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa

1945

Działa na rzecz modernizacji produkcji żywnościowej, zwalczania głodu, podnoszenia poziomu rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa w skali światowej; prowadzi badania i opracowuje informacje na temat rolnictwa i żywności. Siedzibą organizacji jest Rzym.

Zrzesza 190 krajów, w tym Polskę.

NATO - Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego

1949

Głównymi celami NATO są niedopuszczanie do wojny oraz zbiorowa i wzajemna obrona państw członkowskich w razie ataku zbrojnego z zewnątrz. Członkowie powinni modernizować armie i uczestniczyć w misjach pokojowych.

Belgia, Bułgaria, Czechy, Dania, Estonia, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, kanada, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Turcja, USA, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.

UNESCO - Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury

1945

Podstawowym celem organizacji jest wspieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki, a także wzbudzanie szacunku dla praw człowieka, bez względu na kolor skóry, status społeczny i religię.

Zrzesza 191 państw, w tym Polskę.

UNDP - Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju

1966

Do zadań UNDP należy udzielanie pomocy technicznej i finansowej krajom rozwijającym się przy opracowywaniu programów rozwoju. Działalność UNDP finansowana jest ze środków własnych oraz funduszy rządów i organizacji pozarządowych. UNDP publikuje coroczny raport o rozwoju społecznym.

Współpracuje ze 166 państwami i 35 agencjami międzynarodowymi na rzecz rozwoju społecznego.

UNEP - Program Narodów Zjednoczonych do spraw Ochrony Środowiska

1972

Jej celem jest koordynowanie działań ONZ w zakresie ochrony środowiska i stałego monitorowania stanu środowiska na świecie. Siedziba UNEP mieści się w Nairobi.

Kraje ONZ.

Rada Bezpieczeństwa ONZ

1945

Jeden z sześciu organów głównych ONZ powołany na mocy Karty Narodów Zjednoczonych. Na Radzie Bezpieczeństwa ciąży główna odpowiedzialność za utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa na świecie. Podobnie jak Zgromadzenie Ogólne, może ona nakładać sankcje na państwa członkowskie.

RB składa się z 5 stałych członków (Rosja, Chiny, Wielka Brytania, Francja, USA) oraz 10 zmiennych wybieranych na 2 lata zgodnie z tzw. kluczem regionalnym (5 miejsc dla Afryki i Azji, 2 Ameryki Łacińskiej, 2 Europy Zachodniej i 1 Europy Środkowej).

WNP – Wspólnota Niepodległych Państw

1991

Celem WNP jest prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej państw (ze wspólnej polityki wyłączone są kwestie obronne, uregulowane odrębnym Traktatem Taszkienckim z maja 1992 roku), stworzenie wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnego systemu komunikacyjnego, jak również ochrona środowiska, prowadzenie wspólnej polityki migracyjnej i zwalczania przestępczości. Kwestie te reguluje deklaracja ałmacka oraz statut z 1993 roku.

Zrzesza wszystkie kraje byłego ZSSR, oprócz Litwy, Łotwy i Estonii, tj.: Rosja, Ukraina, Białoruś, Kazachstan, Kirgistan, Turkmenistan, Tadżykistan, Uzbekistan, Mołdawia, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja.