O sobie

Wykształcenie

Funkcje w szkole

Sukcesy zawodowe

Artykuły

Publikacje

Z dziejów Radomia

Zajęcia dodatkowe

Współpraca

Scenariusze

PSO

Ankiety ewaluacyjne

Sprawdziany historia

Testy diagnostyczne

Historia

Programy nauczania

Nowa podstawa prog.

Pomoce na lekcję

Przypadki edukacyjne

Zauroczenia

Choroby naszych przodków

Oczami belfra

Złote myśli

Humor z zeszytów

Uczniowskie lapsusy

Moja galeria

Kontakt

Napisz do mnie

22.Współczesna demokracja w Polsce i na świecie – problemy i zagrożenia. Uczeń:

1) rozważa problemy polityki bezpieczeństwa socjalnego;

2) rozpoznaje przejawy populizmu i wyjaśnia, dlaczego stanowi on zagrożenie dla demokracji;

3) omawia na przykładach patologie życia publicznego (np. korupcja, nepotyzm, klientelizm) i wyjaśnia, dlaczego wpływają one destrukcyjnie na życie publiczne;

4) wyjaśnia, dlaczego tak wielu obywateli nie uczestniczy w życiu politycznym, i przedstawia sposoby zwiększania poziomu partycypacji;

5) przedstawia sposoby, jakimi partie polityczne walczą o elektorat, i ocenia te działania według standardów demokracji;

6) wyjaśnia, jaką rolę w państwie demokratycznym pełnią ruchy obywatelskiego sprzeciwu i emancypacji.

23.Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) przedstawia konstytucyjne zasady ustroju państwa;

2) wyjaśnia konstytucyjne pojęcie suwerenności;

3) wyjaśnia relację między prawem międzynarodowym (w tym unijnym) a prawem krajowym;

4) omawia postanowienia dotyczące rodzajów stanów nadzwyczajnych i warunków ich wprowadzania;

5) przedstawia procedurę zmiany Konstytucji.

24. Parlament Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) wymienia kompetencje Sejmu i Senatu w państwie i przedstawia znaczenie obu izb oraz Zgromadzenia Narodowego w systemie władz Rzeczypospolitej Polskiej;

2) określa sytuacje, w jakich może dojść do skrócenia kadencji Sejmu;

3) podaje przykłady stosowania w procedurze legislacyjnej polskiego parlamentu większości zwykłej, bezwzględnej i kwalifikowanej;

4) wyjaśnia szczególny charakter procedury uchwalania ustawy budżetowej.

25. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) określa główne kompetencje prezydenta w relacjach z parlamentem, rządem, władzą sądowniczą, a także sposób sprawowania władzy w zakresie bezpieczeństwa państwa i polityki zagranicznej;

2) wyjaśnia różnice między ordynacjami wyborów parlamentarnych i prezydenckich w Polsce;

3) wyjaśnia, w jakich okolicznościach prezydent może być zawieszony lub usunięty z urzędu.

26. Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) przedstawia konstytucyjne procedury powoływania i odwoływania rządu, zmiany rządu i zmiany ministrów;

2) porównuje sytuację rządów mniejszościowych i większościowych ze względu na możliwości działania;

3) rozpoznaje urzędy należące do administracji rządowej; określa kompetencje i procedurę powoływania wojewody;

4) wyjaśnia, podając przykłady, czym zajmuje się administracja zespolona i niezespolona;

5) ocenia funkcjonowanie służby cywilnej w Polsce.

27.Organy kontroli państwowej, ochrony prawa i zaufania publicznego. Uczeń:

1) omawia kompetencje Najwyższej Izby Kontroli i ocenia jej znaczenie dla funkcjonowania instytucji publicznych;

2) przedstawia uprawnienia i sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich;

3) opisuje procedurę lustracyjną i wskazuje kategorie osób, które jej podlegają;

4) odwołując się do wybranych przykładów, charakteryzuje zadania Instytutu Pamięci Narodowej;

5) wymienia podstawowe zadania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Urzędu Kontroli Elektronicznej.

28. Samorząd terytorialny w Polsce. Uczeń:

1) omawia formy demokracji przedstawicielskiej i bezpośredniej w samorządach terytorialnych; opisuje instytucję referendum lokalnego;

2) przedstawia zadania i kompetencje samorządu gminnego, powiatowego i wojewódzkiego;

3) wyjaśnia, jakie są źródła dochodów samorządów (dochody własne, dotacje, subwencje) i jak jest uchwalany budżet gminy;

4) znajduje i analizuje informacje na temat dochodów i wydatków własnej gminy;

5) opisuje uprawnienia nadzorcze premiera i wojewody wobec samorządów terytorialnych;

6) rozważa problemy oraz perspektywy rozwoju własnej gminy, powiatu lub regionu na podstawie samodzielnie zebranych materiałów.

29. Prawo. Uczeń:

1) wyjaśnia zasady hierarchiczności, spójności i zupełności w systemie prawnym;

2) rozpoznaje rodzaje prawa (międzynarodowe, krajowe, miejscowe; prywatne, publiczne; materialne, formalne; cywilne, karne, administracyjne);

3) rozróżnia źródła, z których wywodzą się normy w różnych systemach prawnych (prawo: zwyczajowe, precedensowe, religijne, pozytywne).

30. System prawny Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) opisuje źródła prawa w Polsce oraz hierarchię aktów prawnych;

2) wyjaśnia, na czym polega praworządność i jakie zasady oraz instytucje stoją na jej straży;

3) wskazuje gałęzie prawa i kodeksy, w których szukać należy odpowiednich przepisów;

4) wyjaśnia, w jaki sposób realizuje się w Polsce zasadę niezależności sądów i niezawisłości sędziego;

5) przedstawia różnicę między sędziami a ławnikami.

31. Sądy i Trybunały. Uczeń:

1) przedstawia sposób powoływania i zadania Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu;

2) omawia sposób działania Trybunału Konstytucyjnego, odwołując się do przykładów rozstrzygniętych przez niego spraw; ocenia znaczenie skargi konstytucyjnej dla funkcjonowania państwa prawa;

3) przedstawia strukturę sądownictwa w Polsce i wyjaśnia, jaką rolę odgrywają w niej Sąd Najwyższy i Krajowa Rada Sądownictwa.

32. Prawo cywilne i rodzinne. Uczeń:

1) rozpoznaje sprawy regulowane przez prawo cywilne: rzeczowe, zobowiązań, rodzinne, spadkowe i handlowe;

2) stosuje w analizie przypadku podstawowe pojęcia i zasady prawa cywilnego (osoba fizyczna, osoba prawna, zdolność prawna a zdolność do czynności prawnych, odpowiedzialność cywilna);

3) opisuje podstawowe zasady postępowania cywilnego (rozpoznawczego: procesowego oraz nieprocesowego i egzekucyjnego) oraz sposoby zaskarżania orzeczeń;

4) analizuje małżeństwo jako instytucję prawną (warunki zawarcia, prawa i obowiązki małżonków, wspólnota majątkowa, rozwód, separacja, małżeństwo a konkubinat);

5) wyjaśnia, na czym polega władza rodzicielska oraz jakie prawa i obowiązki mają dzieci.

33. Prawo karne. Uczeń:

1) stosuje w analizie przypadku podstawowe pojęcia i zasady prawa karnego

(odpowiedzialność karna, przestępstwo a wykroczenie, zbrodnia i występek, zasada domniemania niewinności);

2) opisuje przebieg postępowania karnego oraz uczestniczące w nim organy i strony; podaje przykłady przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego i prywatnego, wyjaśnia rolę oskarżyciela posiłkowego;

3) przedstawia kary i środki karne obowiązujące w polskim prawie oraz prawa przysługujące ofierze, oskarżonemu i świadkowi;

4) podaje zasady wnoszenia apelacji i kasacji w sprawach karnych.

34. Prawo administracyjne. Uczeń:

1) odróżnia akty administracyjne od innego rodzaju dokumentów; rozpoznaje, kiedy akt administracyjny jest ważny;

2) przedstawia strukturę sądownictwa administracyjnego; opisuje przebieg postępowania administracyjnego;

3) wyjaśnia, jak odwołać się od decyzji i postanowień organów administracyjnych (odwołanie, zażalenie, skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego).

35.Obywatel wobec prawa. Uczeń:

1) odnajduje w odpowiednim akcie prawnym przepis dotyczący wybranego kazusu prawnego i interpretuje go;

2) wskazuje, do jakich instytucji i osób można się zwrócić o pomoc prawną w konkretnych sytuacjach;

3) pisze fikcyjny pozew w sprawie cywilnej, zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i odwołanie od decyzji administracyjnej (według wzorów).

36. Prawa człowieka. Uczeń:

1) przedstawia ideę oraz historyczny rodowód praw człowieka;

2) przedstawia argumenty na rzecz uniwersalności praw człowieka i analizuje zastrzeżenia formułowane przez jej przeciwników;

3) rozróżnia prawa i wolności osobiste, polityczne oraz ekonomiczne, społeczne i kulturalne; wskazuje, do której generacji należą poszczególne prawa;

4) rozważa, odwołując się do historycznych i współczesnych przykładów, dlaczego dochodzi do łamania praw człowieka na wielką skalę przez reżimy autorytarne.

O sobie

Wykształcenie

Funkcje w szkole

Sukcesy zawodowe

Artykuły

Publikacje

Z dziejów Radomia

Zajęcia dodatkowe

Współpraca

Scenariusze

PSO

Ankiety ewaluacyjne

Sprawdziany historia

Testy diagnostyczne

Programy nauczania

Nowa podstawa prog.

Pomoce na lekcję

Przypadki edukacyjne

Znalezione w sieci

Zauroczenia

Oczami belfra

Złote myśli

Humor z zeszytów

Moja galeria

Kontakt

22.Współczesna demokracja w Polsce i na świecie – problemy i zagrożenia. Uczeń:

1) rozważa problemy polityki bezpieczeństwa socjalnego;

2) rozpoznaje przejawy populizmu i wyjaśnia, dlaczego stanowi on zagrożenie dla demokracji;

3) omawia na przykładach patologie życia publicznego (np. korupcja, nepotyzm, klientelizm) i wyjaśnia, dlaczego wpływają one destrukcyjnie na życie publiczne;

4) wyjaśnia, dlaczego tak wielu obywateli nie uczestniczy w życiu politycznym, i przedstawia sposoby zwiększania poziomu partycypacji;

5) przedstawia sposoby, jakimi partie polityczne walczą o elektorat, i ocenia te działania według standardów demokracji;

6) wyjaśnia, jaką rolę w państwie demokratycznym pełnią ruchy obywatelskiego sprzeciwu i emancypacji.

23.Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) przedstawia konstytucyjne zasady ustroju państwa;

2) wyjaśnia konstytucyjne pojęcie suwerenności;

3) wyjaśnia relację między prawem międzynarodowym (w tym unijnym) a prawem krajowym;

4) omawia postanowienia dotyczące rodzajów stanów nadzwyczajnych i warunków ich wprowadzania;

5) przedstawia procedurę zmiany Konstytucji.

24. Parlament Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) wymienia kompetencje Sejmu i Senatu w państwie i przedstawia znaczenie obu izb oraz Zgromadzenia Narodowego w systemie władz Rzeczypospolitej Polskiej;

2) określa sytuacje, w jakich może dojść do skrócenia kadencji Sejmu;

3) podaje przykłady stosowania w procedurze legislacyjnej polskiego parlamentu większości zwykłej, bezwzględnej i kwalifikowanej;

4) wyjaśnia szczególny charakter procedury uchwalania ustawy budżetowej.

25. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) określa główne kompetencje prezydenta w relacjach z parlamentem, rządem, władzą sądowniczą, a także sposób sprawowania władzy w zakresie bezpieczeństwa państwa i polityki zagranicznej;

2) wyjaśnia różnice między ordynacjami wyborów parlamentarnych i prezydenckich w Polsce;

3) wyjaśnia, w jakich okolicznościach prezydent może być zawieszony lub usunięty z urzędu.

26. Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) przedstawia konstytucyjne procedury powoływania i odwoływania rządu, zmiany rządu i zmiany ministrów;

2) porównuje sytuację rządów mniejszościowych i większościowych ze względu na możliwości działania;

3) rozpoznaje urzędy należące do administracji rządowej; określa kompetencje i procedurę powoływania wojewody;

4) wyjaśnia, podając przykłady, czym zajmuje się administracja zespolona i niezespolona;

5) ocenia funkcjonowanie służby cywilnej w Polsce.

27.Organy kontroli państwowej, ochrony prawa i zaufania publicznego. Uczeń:

1) omawia kompetencje Najwyższej Izby Kontroli i ocenia jej znaczenie dla funkcjonowania instytucji publicznych;

2) przedstawia uprawnienia i sposób działania Rzecznika Praw Obywatelskich;

3) opisuje procedurę lustracyjną i wskazuje kategorie osób, które jej podlegają;

4) odwołując się do wybranych przykładów, charakteryzuje zadania Instytutu Pamięci Narodowej;

5) wymienia podstawowe zadania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Urzędu Kontroli Elektronicznej.

28. Samorząd terytorialny w Polsce. Uczeń:

1) omawia formy demokracji przedstawicielskiej i bezpośredniej w samorządach terytorialnych; opisuje instytucję referendum lokalnego;

2) przedstawia zadania i kompetencje samorządu gminnego, powiatowego i wojewódzkiego;

3) wyjaśnia, jakie są źródła dochodów samorządów (dochody własne, dotacje, subwencje) i jak jest uchwalany budżet gminy;

4) znajduje i analizuje informacje na temat dochodów i wydatków własnej gminy;

5) opisuje uprawnienia nadzorcze premiera i wojewody wobec samorządów terytorialnych;

6) rozważa problemy oraz perspektywy rozwoju własnej gminy, powiatu lub regionu na podstawie samodzielnie zebranych materiałów.

29. Prawo. Uczeń:

1) wyjaśnia zasady hierarchiczności, spójności i zupełności w systemie prawnym;

2) rozpoznaje rodzaje prawa (międzynarodowe, krajowe, miejscowe; prywatne, publiczne; materialne, formalne; cywilne, karne, administracyjne);

3) rozróżnia źródła, z których wywodzą się normy w różnych systemach prawnych (prawo: zwyczajowe, precedensowe, religijne, pozytywne).

30. System prawny Rzeczypospolitej Polskiej. Uczeń:

1) opisuje źródła prawa w Polsce oraz hierarchię aktów prawnych;

2) wyjaśnia, na czym polega praworządność i jakie zasady oraz instytucje stoją na jej straży;

3) wskazuje gałęzie prawa i kodeksy, w których szukać należy odpowiednich przepisów;

4) wyjaśnia, w jaki sposób realizuje się w Polsce zasadę niezależności sądów i niezawisłości sędziego;

5) przedstawia różnicę między sędziami a ławnikami.

31. Sądy i Trybunały. Uczeń:

1) przedstawia sposób powoływania i zadania Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu;

2) omawia sposób działania Trybunału Konstytucyjnego, odwołując się do przykładów rozstrzygniętych przez niego spraw; ocenia znaczenie skargi konstytucyjnej dla funkcjonowania państwa prawa;

3) przedstawia strukturę sądownictwa w Polsce i wyjaśnia, jaką rolę odgrywają w niej Sąd Najwyższy i Krajowa Rada Sądownictwa.