Mężczyzna w Biblii
- Biblijne wzorce i role mężczyzny
1.Małżonek. Pierwszy mężczyzna – Adam- mimo bezpośredniego kontaktu z Bogiem, władzy nad zwierzętami i sielskiego życia w raju był sam i dlatego Bóg stworzył kobietę, która wniosła w jego życie radość, wypełniła życiową pustkę i dała poczucie posiadania równego sobie partnera. W biblijnej Księdze Rodzaju autor w usta Jahwe włożył znane zdanie: „ Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam; uczynię mu zatem odpowiednią dla niego pomoc” (2,18). I dalej czytamy: „Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę” (Księga Rodzaju, 1,27). Mężczyzna wespół z kobietą stał się więc obrazem Boga, będącego odwieczną wspólnotą Ojca, Syna i Ducha. Święty Paweł Apostoł stwierdza: „Zresztą u Pana ani mężczyzna nie jest bez kobiety, ani kobieta nie jest bez mężczyzny. Jak bowiem kobieta powstała z mężczyzny, tak mężczyzn rodzi się przez kobietę. Wszystko zaś pochodzi od Boga” (1 Kor 11, 11-12). W ten sposób wypełniło się przeznaczenie mężczyzny do bycia małżonkiem i posiadania rodziny. Wzorowy mąż - na kartach Biblii - miał zawsze na uwadze dobro i bezpieczeństwo swej małżonki i najbliższych w rodzinie. W Liście do Efezjan znajdujemy fragment, który najpełniej oddaje obowiązki małżonków: „Mężowie, miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół i wydał za niego samego siebie” (5, 25). Obowiązkiem mężczyzny była opieka i troska o zaspokojenie niezbędnych potrzeb materialnych oraz godne utrzymanie swojej żony. Mężczyzna musiał być wytrwały w obliczu trudności dnia codziennego i stały w dążeniu do zapewnienia swojej rodzinie bezpieczeństwa i pomyślności oraz dobrego imienia Już od czasów biblijnych mężczyznom wpojono zatem przekonanie, że nie powinni przyznawać się do słabości i trudności. Mieli być silni fizycznie i psychicznie, odporni na trudy, zaradni życiowo. Jako mąż mężczyzna miał być dla swej wybranki wierny, odpowiedzialny, mężny, a nawet gotowy do poświęcenia za nią życia, tak jak Chrystus oddał życie za swój lud. W kontekście tej funkcji mężczyzny odnosimy do niego najczęściej pojęcie męstwa. Męstwo - jak pisze Dariusz Kowalczyk – „ …jest cnotą wytrwałości w obliczu trudności i stałości w dążeniu do dobrych celów. W sytuacjach granicznych męstwo uzdalnia do wyrzeczenia się siebie aż do ofiary z życia. Cnota męstwa nie oznacza jakiejś brawury i nieodpowiedzialnego ryzykanctwa, ale – wręcz przeciwnie - zawsze ma na uwadze dobro i bezpieczeństwo innych…”.Małżonek powinien panować nad swoimi emocjami i lękami, przezwyciężać je, a w sytuacjach trudnych być oparciem dla swej żony i rodziny. I rzeczywiście na kartach Biblii wiele razy daje się wyczytać, że odpowiedzialny małżonek nigdy nie mógł doprowadzić do sytuacji, w której jego małżonka byłaby upokorzona czy narażona na niebezpieczeństwo lub utratę godności albo i życia. Na obrazie "Ucieczka do Egiptu", autorstwa Mistrza Pasji Dominikańskiej, z ok. 1460 roku, znajdującym się w Muzeum Narodowym w Krakowie św. Józef z widoczną troską na obliczu prowadzi swą rodzinę do Egiptu chroniąc życie Jezusa. Biblijny mąż miał również na uwadze należyte zabezpieczenie swojej małżonki po swojej śmierci, albo nawet w razie rozwodu.
2.Ojciec. Jeszcze głębiej ducha mężczyzny biblijnego określa ojcostwo rozumiane nie tylko w aspekcie fizycznym ale i duchowym. Źródłem i prawzorem ziemskiego ojcostwa jest ojcostwo Boże: „Dlatego zginam moje kolana przed Ojcem, od którego pochodzi wszelkie ojcostwo na niebie i na ziemi” (Ef 3, 14-15, tekst według Wulgaty). Jedna z naczelnych prawd wiary w chrześcijańskiej teologii głosi, że Bóg jest ojcem Jezusa Chrystusa i ojcem wszystkich ludzi – według słów samego Chrystusa: „mój Ojciec” (Mt 7, 21) i „wasz Ojciec” (Mt 5, 45). Istotą tego ojcostwa jest bez wątpienia miłość Boga do ludzi, która nie zna granic. Mężczyzna stworzony „na obraz Boży” najpełniej realizuje swoje powołanie poprzez ojcostwo. Powołanie mężczyzny do ojcostwa pochodzi od Boga i w świetle Biblii jest ono chronologicznie pierwsze i podstawowe. Prawda o Bożym ojcostwie jest centralną częścią Ewangelii Chrystusowej i całego Nowego Testamentu. Prawdziwe ojcostwo widoczne jest w wielu ewangelicznych przypowieściach, a najbardziej znana jest choćby przypowieść o synu marnotrawnym ( słuszniejsza byłaby nazwa: przypowieść o Przebaczającym Ojcu). Ilustracją tej prawdy jest też wołanie umęczonego Zbawiciela w Ogrójcu, zwrócone do Boga : „Abba Ojcze”. Biblijny ojciec - jako odpowiedzialny za życie swojego potomstwa - miał zapewniać mu bezpieczeństwo, dbać o jego rozwój, wychowywać, przygotowywać do dojrzałości życiowej i pełnienia ważnych ról społecznych, a wszystko czynić z miłością, troskliwością i dobrocią. Prawdziwy autorytet dla swoich dzieci, służył radą i pomocą, chętnie wybaczając złe występki i wskazując drogę poprawy. Dawał swoim dzieciom świadectwo dojrzałego życia religijnego.
3.Polityk, władca, mąż stanu. Na kartach Starego Testamentu przewijają się barwne opowieści o panowaniu budowniczych Królestwa Izraela. Są to władcy zwykle heroiczni, oddani narodowi, gorący patrioci, zawsze wymierający sprawiedliwość, dotrzymujący obietnic, wierni przyjaciołom, znakomici wojownicy, ambitni i zręczni reformatorzy, którzy zjednoczyli swoje państwo i umocnili je politycznie i religijnie (Saul i Dawid – królowie Izraela – patrz notki biograficzne). Władza nie wykorzenia jednak z nich tego, co prawdziwie ludzkie, a przy tym ułomne, nie czyni ich idealnymi – popełniają grzechy pychy, cudzołóstwa, łamią Boże prawa.
Biogramy – notki o postaciach:
Saul- postać biblijna, syn Kisza z plemienia Beniamina żyjący w XI wieku p.n.e.. Według Biblii był pierwszym królem Izraela i Judy. Swoje rządy rozpoczął około 1042 p.n.e.. Panowanie wypełniło mu: jednoczenie plemion izraelskich, centralizacja państwa i walki głownie z Filistynami. Zginął w bitwie z nimi ok. 1010 p.n.e. Poprzednik króla Dawida.
Dawid - ur. ok. 1040 p.n.e. – zm. ok. 970 p.n.e.) – postać biblijna. Król Izraela od ok. 1010 p.n.e. Najmłodszy syn Jessego z Betlejem, ojciec króla Salomona. W młodości został w tajemnicy został namaszczony na króla przez sędziego i proroka Samuela. Walczył z Filistynami zabijając wojownika Goliata. Po śmierci króla Saula ogłoszony najpierw królem Judy, a ok. 1008 p.n.e., po rozprawieniu się z synem Saula, władcą całego Izraela. Odnosił spore sukcesy militarne podbijając m.in. Filistynów. Po zakończeniu podbojów jego państwo rozciągało się od Eufratu na północy, do Egiptu na południu, oraz od Morza Śródziemnego na zachodzie do Pustyni Syryjskiej na wschodzie. Z Jerozolimy, którą podbił ok. 1003 p.n.e., stworzył głównym ośrodek religijny i stolicę Izraela. Doprowadził do zjednoczenia Izraelitów w jeden naród. Z jego inicjatywy sprowadzono do Jerozolimy Arkę Przymierza i wprowadzono do Jerozolimy kult Boga Jahwe – jedynego i najwyższego Boga w judaizmie. Zaplanował też budowę Świątyni Jerozolimskiej , kontynuowaną przez jego syna Salomona. Według Biblii był też poetą i pieśniarzem, grającym na cytrze i flecie. Przypisuje się mu autorstwo 73 biblijnych psalmów.
BIBLIOGRAFIA:
1. Biblia Tysiąclecia – Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, wyd. V, wyd. Pallottinum 2009.
2. A. Chouraqui, Życie codzienne ludzi Biblii, Warszawa 1995.
3. Ilustrowany przewodnik po Biblii. 400 fascynujących pytań i odpowiedzi, które pomogą lepiej zrozumieć Pismo Święte, wyd. zbiorowe, Warszawa 2003, s.128-178.
4. D. Kowalczyk, Mężczyzna przed Bogiem, w: Życie Duchowe nr 47/2006 Lato. Duchowość mężczyzny, s.4-7.
5. A. K. Ładyżyński, Męskość jako droga do ojcostwa, w: Życie Duchowe nr 47/2006 Lato. Duchowość mężczyzny, s.7-15.
6. Ks. B. Mierzwiński, Współczesny obraz ojca i męskości, w: Życie Duchowe nr 47/2006 Lato. Duchowość mężczyzny, s.25-33.